Cykliczna impreza naukowa Colloquium Opole 2017 przebiegła w tym roku pod hasłem 500-lecia Reformacji. 8-9 listopada były dniami wystąpień przedstawicielu obu wyznań – luteranizmu i katolicyzmu, z trzech państw – Polski, Niemiec i Republiki Czeskiej. Spotkanie odbyło się w opolskim ratuszu, Muzeum Śląskim i PIN –Państwowym  Instytucie Śląskim w Opolu.

Wykłady inauguracyjne objęto wspólnym tytułem: „W 500 lat po wystąpieniu Marcina Lutra. Znaczenie i dziedzictwo reform kościołów”. Prof. Michael G. Müller z Uniwersytetu M. Lutra w Halle mówił o związkach ewangelików poprzez granice oraz o tolerancji i nietolerancji religijnej. Biskup Tomasz Tyrlik  z Śląskiego Kościoła Augsburskiego Wyznania w Republice Czeskiej rozwinął temat walki z Ewangelikami od początki VII wieku – od końca wojny trzydziestoletniej do końca I wojny światowej. Miała miejsce wtedy silna rekatolicyzacja Czechów.  Wspominał o emigracji ewangelików m.in.. do Polski. Zarysował się w tamtych czasach podział narodu na pobiałogórski lud szlachecki i ciemny lud husycki. Działo się to wskutek kontrreformacji. Biskup Tyrlik podniósł temat zmiany sensu otworzenia się na Boga i bezpośredni kontakt z Nim poprzez dostęp do słowa pisanego, dzięki wspieranemu przez Lutra i Melanchtona rozwojowi szkolnictwa powszechnego. Mówił też o wpływie kultury niemieckiej poprzez kościół luterański, gdyż kultury miejscowej nie było. Reformacja ożywiła budownictwo a także wpłynęła na zmianę stosunku księdza – pastora do wiernych na bezpośredni, otwarty kontakt.

Biskup Gliwicki – prof. Jan Kopiec rozwinął temat zmian reformacyjnych w Kościele Rzymskokatolickim na przestrzeni wieków. Luter dokonał zmian zdecydowanie tworząc nurt powrotu do źródeł (sola Scriptura). Wspomniał też o późniejszych efektach kontrreformacji (fanatyzm, nietolerancja, pogromy. Biskup wskazał zarówno na związki i antagonizmy między kościołami podkreślając potrzebę dialogu.

Biskup dr Marian Niemiec, zwierzchnik Diecezji Katowickiej podkreślił w swoim wystąpieniu, że Luter nie był przeciwny papieżowi, miał jednak inny pogląd na miejsce Pisma Świętego w życiu Kościoła. Na Pismo, jako fundament Kościoła wskazał późniejszy Sobór Watykański II. Dziś prowadzi się za mało analiz tez Lutra. Łatwo ulec nawarstwiającym się stereotypom, jak choćby tezie, że swego czasu luteranie odebrali katolikom opolski kościół katedralny w XVI w. Tymczasem księża i wierni przyjęli naukę Lutra i funkcjonowali w swoim kościele już jako ewangelicy.  Biskup zwrócił uwagę na to, że główną przyczyna nietolerancji i konfliktów między katolikami i ewangelikami jest niewiedza i opieranie się na fałszywych informacjach. Biskup podał pozytywne przykłady współpracy międzywyznaniowej, jak choćby przyjaźń biskupów katowickich i opolskich obu wyznań.

Konferencji towarzyszył wernisaż wystawy „Wierni w drodze. Leśni kaznodzieje. Dzieci w modlitwie. 500 lat protestantyzmu na Śląsku”, zaprezentowanej przez dyrektor Muzeum Śląskiego w Görlitz – dr Annemarie Franke.

Zofia Halska